دزیمتری بتا و گامای دختران رادون با اعمال روش های کاهش واریانس

خش عمده پرتوگیری انسان در محیط زندگی، ناشی از گاز رادون-222 می باشد. تحقیقات به عمل آمده در این زمینه نشان می دهد که رادون دومین عامل سرطان ریه بعد از سیگار می باشد. منبع اصلی رادون، اورانیوم-238 با نیمه عمر 4.5 میلیارد سال است. به همین دلیل تولید آن در طبیعت با وجود نیمه عمر کوتاهش استمرار دارد. رادون در خاک، هوا، معادن، آبهای زیر زمینی، نفت و گاز طبیعی وجود دارد. از این رو در مجامع علمی، دزیمتری رادون امروزه از اهمیت ویژه ای بر خوردار است و تحقیقات زیادی در زمینه بررسی آسیبهای ناشی از تابشهای آلفای گسیل شده از رادون و دخترانش صورت گرفته است. علی رغم این که تابش بتا و گامای گسیل شده از محصولات واپاشی رادون (214bi,214pb) آسیب کمتری به سلول های بافت می رسانند، ولی قابلیت نفوذ بالاتری نسبت به آلفا دارند و می توانند از ریه خارج شده و دز قابل ملاحظه ای را در اعضای حساس بدن ذخیره کنند. بررسیها نشان می دهد که در کشور ما برآورد دقیقی از میزان پرتوگیری در خانه های مسکونی از رادون صورت نگرفته است. این در حالی است که بسیاری از مناطق مسکونی ایران بر روی بسترهایی از سنگ گرانیت احداث شده اند. در این تحقیق محاسبات دزیمتری برای تابشهای گاما، بتا، تابش ایکس و الکترون تبدیل داخلی گسیل شده از دو دختر بتادهنده رادون با استفاده از فانتوم تصحیح شده ornl و کد مونت کارلوی mcnp به همراه اعمال روش های کاهش واریانس انجام شده است. از آنجایی که محصولات واپاشی رادون بعد از تولید به ذرات معلق موجود در هوا می چسبند و با استنشاق وارد مجاری تنفسی انسان می شوند، ریه ها به عنوان چشمه واپاشی در بدن در فایل ورودی کد تعریف شدند. نتایج برای مقدار 1wlm (واحد پرتوگیری از رادون) بر حسب micro gy/wlm به دست آمد. مقدار دز جذبی برای 24 عضو بدن با خطای کمتر از 2% محاسبه شد. سپس با استفاده از این داده ها مقدار دز موثر بر اساس داده های گزارش unscear20006 (مقادیر بیشترین و مقدار میانگین رادون اندازه گیری شده در ایران) محاسبه شده است. دز موثر در مقدار میانگین و بیشترین مقدار غلظت رادون گزاش شده به ترتیب 0.00683msvو msv 2.02 است.نتایج به دست آمده نشان دادند که اگر چه دز موثر الکترون و فوتون در مقایسه با دز آلفا ناچیز به نظر می رسد، ولی در نواحی که دارای غلظت بالای رادون باشند نمی توان از دز بعضی از اعضای بدن از جمله ریه ها، مری و قلب چشم پوشی کرد.